Montaż głowicy termostatycznej – jak powinien wyglądać?

Głowica termostatyczna nazywana jest także regulatorem temperatury. Pozwala na dowolne zwiększanie oraz zmniejszanie poziomu ciepła w pomieszczeniu. Istnieją modele, których pracą steruje się manualnie oraz programowalne, w których można ustawić temperaturę dla każdej pory dnia i nocy.

Montowanie głowicy termostatycznej jest bardzo proste – może być wykonane również przez niewykwalifikowaną osobę. W jaki sposób zrobić to prawidłowo?

Prawidłowy montaż głowicy termostatycznej

Zasada działania głowic termostatycznych opiera się na reagującej na zmiany temperatury cieczy znajdującej się w sprężystym mieszku, który jest zamontowany wewnątrz głowicy. Gdy temperatura wzrasta, ciecz w czujniku się rozszerza, co powoduje nacisk na trzpień głowicy. Siła nacisku pokonuje stawiany przez sprężynę opór, dzięki czemu poruszony zostaje grzybek zaworu głowicy. Dzięki temu zawór termostatyczny ulega zamknięciu.

W przypadku spadku temperatury następuje proces odwrotny – objętość płynu w mieszku jest mniejsza, co powoduje słabszy nacisk na sprężynę, otwarcie grzybka zaworu i zwiększenie przepływu wody przez grzejnik. Następuje wówczas wzrost temperatury w pomieszczeniu. Aby jednak cały proces zachodził tak, jak powinien, niezbędny jest prawidłowy montaż głowicy termostatycznej do grzejnika.

Podczas montażu ważne jest zwrócenie uwagi na to, w jakim otoczeniu głowica się znajduje. Przede wszystkim, nie może być osłonięta przez jakiekolwiek elementy, które mogą utrudnić swobodny przepływ powietrza wokół niej, np. meble, firany lub zasłony. W przeciwnym wypadku pomiar temperatury nie będzie przebiegać prawidłowo.

Instrukcja montażu głowicy termostatycznej

Zgodnie z instrukcją obsługi głowicy termostatycznej, montaż nie wymaga spuszczania wody z instalacji ani innych modyfikacji. To sprawia, że jest on szybki i nie wymaga dodatkowych przygotowań. Należy wykonać następujące czynności:

1. Odkręcenie starej głowicy.
2. Dopasowanie adaptera znajdującego się między głowicą a zaworem na podstawie jego kształtu.
3. Przymocowanie podstawy termostatu do zaworu grzejnikowego.
4. Nałożenie głowicy i przesunięcie zacisku blokującego.

Prawidłowo przymocowana do grzejnika musi utrzymywać się w pozycji poziomej.

Zgodnie z instrukcją obsługi elektronicznej głowicy termostatycznej, jej montaż przebiega w bardzo podobny sposób. Należy jedynie pamiętać dodatkowo o umieszczeniu w niej baterii przed zamontowaniem.

W przypadku modeli programowalnych ustawiane są one dopiero po zakończeniu czynności instalacyjnych. Konieczny jest bowiem tzw. rozruch adaptacyjny – moment, w którym zakres ruchu silnika znajdującego się w głowicy dopasowuje się do skoku zaworu grzejnikowego.

Zawór do głowicy termostatycznej

Zawór do głowicy termostatycznej jest konieczny do ustawienia mocy, z jaką grzejnik będzie działał. Pozwala on na regulację temperatury zgodnie z aktualną potrzebą, wspierając ekonomiczne gospodarowanie energią.

Montaż głowicy termostatycznej na zaworze umożliwia regulację jego pracy w zależności od temperatury w pomieszczeniu. Jest to bardzo prosta konstrukcja, której działanie nie wymaga stosowania czujników elektronicznych. Głowica termostatyczna wraz z zaworem automatycznie sterują pracą kaloryfera. Możliwe jest jednak także manualne sterowanie zaworem do termostatu.

Zawór z głowicą termostatyczną z oddaloną kapilarą

Ciekawym rozwiązaniem są zestawy takie jak np. zawór termostatyczny ¾ + głowica z kapilarą.
Kapilara to długa, cienka rurka wypełniona gazem, zakończona bańką. Pod wpływem temperatury ulega zmianie ciśnienie gazu w bańce, które następnie jest przesyłane przez kapilarę do głowicy i wywiera nacisk na membranę poruszającą trzpieniem zaworu, zmieniając jego nastawę.

Głowica termostatyczna do zwykłego zaworu

Zdarza się, że dobór głowicy termostatycznej do zaworu bywa utrudniony. Najczęściej wynikają one z różnej średnicy gwintów. W takim przypadku konieczne jest użycie adaptera (redukcji) do głowicy termostatycznej. Pozwala on na dopasowanie średnicy jej wejścia do średnicy zaworu. Dzięki temu możliwa jest łatwa instalacja głowicy termostatycznej do starego zaworu.
Najpopularniejsze rozmiary gwintów w zaworach grzejnikowych to:

• M30 x 1,5,
• M28 x 1,5,
• M32,
• M23 x 1,5

Głowica termostatyczna – pionowo czy poziomo?

Dla prawidłowej pracy urządzenia istotne jest jej położenie – to, z której strony głowica termostatyczna zostanie zamontowana oraz to, czy będzie położona poziomo czy pionowo.

Przede wszystkim nie może być zasłonięta ani zabudowana, ponieważ nie będzie prawidłowo odbierać zmian temperatury w pomieszczeniu. Urządzenie powinno również być montowane w pozycji poziomej.
Montaż głowicy termostatycznej w pionie sprawia, że ciepło gorącej rury zakłóca jej pracę, powodując nadmierne dławienie przepływu wody.
Głowica musi się znajdować zawsze na rurze zasilającej.
 
W przypadku wąskich przejść lub innych miejsc, w których pionowa głowica termostatyczna byłaby wygodniejszym rozwiązaniem, lepiej jest zamontować model z zewnętrzną kapilarą. Punkt mierzący temperaturę znajduje się w tym przypadku poza głowicą – na końcu kapilary.

Pokrętło głowicy termostatycznej

W trakcie montażu głowicy należy pamiętać o właściwym ustawieniu pokrętła do regulacji grzejnika. Wpływa to bowiem na komfort użytkowania – źle zamontowane pokrętło termostatyczne może pokazywać inną wartość niż ta, na którą ma być ustawiony grzejnik.

Regulacja głowicy termostatycznej

Znajdujące się na głowicy termostatycznej znaczniki pozwalają na łatwy i szybki wybór wartości temperatury lub (w przypadku modeli programowalnych) programu, który steruje dobowymi wartościami temperatury.

Zakres temperatur na głowicy termostatycznej określany jest liczbami od 1 do 5. Każda z nich oznacza inną temperaturę:
1 – 12-13℃
2 – 15-16℃
3 – 18-20℃
4 – 22-24℃
5 – 25-28℃

W urządzeniach analogowych znajduje się dodatkowy znacznik “*” (“śnieżynka”). Wbrew pozorom, ustawienie głowicy kaloryfera na tej pozycji nie oznacza całkowitego zamknięcia zaworu grzewczego, tylko schłodzenie grzejnika do poziomu, w którym przepływ wody grzewczej jest minimalny.

Co ważne, sprawdzanie pracy grzejnika poprzez jego dotknięcie nie jest miarodajne. Głowica utrzymuje temperaturę stałą pomieszczenia – dlatego należy sprawdzać albo ją, albo to, na jakiej wartości została ustawiona głowica termostatyczna.

Regulując grzejnik warto pamiętać, że ważne jest stosowanie się do zaleceń dotyczących ustawienia głowicy termostatycznej poza sezonem grzewczym. Powinna być ustawiona w pozycji otwartego zaworu, tj. na najwyższą temperaturę.

Blokada głowicy termostatycznej

Blokada temperatury możliwa jest w większości głowic na rynku. Zgodnie z przepisami, w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych głowica termostatyczna jest zablokowana na pozycji dającej temperaturę min. 16 stopni Celsjusza. Oznacza to, że w zaworze nie ma możliwości ustawienia niższej pozycji niż “2”, która odpowiada tej właśnie wartości.

Najskuteczniejszymi blokadami są te wykonane przez producenta. Oznacza to fabrycznie zablokowany termostat grzejnika ze skalą zaczynającą się od „2”.

Możliwe jest także zastosowanie blokady “od-do” (np. 16-20 stopni), która chroni przed nadmiernym nagrzaniem pomieszczenia.

W mieszkaniu powinna w miarę możliwości panować stała, nie za wysoka temperatura. Ma to duży wpływ na koszty ogrzewania. Przykładowo, gdy przy temperaturze na zewnątrz wynoszącej 0 stopni Celsjusza w mieszkaniu są 23 stopnie, przez stropodachy, ściany i okna ucieka nawet o 15% więcej ciepła, niż przy temperaturze 20 stopni Celsjusza. Obniżenie jej o zaledwie 1 stopień daje oszczędności rzędu 10%. Nowoczesne głowice programowalne, takie jak głowica elektroniczna Radiator Controller, a także inne urządzenia do sterowania ogrzewaniem, takie jak inteligentne termostaty Auraton, planują działanie grzejnika oraz dopasowują temperaturę do poziomu optymalnego dla użytkowników, co pozwala na jeszcze efektywniejsze zarządzanie energią.